Zespół czyszczący składa się z cięgien napędowych (łańcuchów napędowych), do których umocowane są zgarniacze. Całość tworzy tzw. taśmę bez końca. Poruszające się między prętami rusztu zgarniacze oczyszczają kratę i wynoszą zgarnięte zanieczyszczenia do odbiornika (podajnika, prasy, rozdrabniacza lub pojemnika).

W procesie czyszczenia zęby zgarniaczy na całym odcinku prostym i na pewnej części łuku rusztu są wysunięte w całości na stronę napływu ścieków. Po przejściu określonego odcinka łuku nad wałem napędowym następuje ich powolne wycofywanie spomiędzy prętów rusztu kraty, co pozwala na swobodne zrzucenie skratek z prętów kraty i zębów zgarniaczy.

Zgarniacze pełnią jednocześnie rolę podparć dla prętów kraty, a zęby zgarniaczy zapewniają żądaną podziałkę między prętami. Zabudowanie zespołu czyszczącego po stronie wody czystej zabezpiecza go przed blokowaniem zanieczyszczeniami. Zaletą tego rozwiązania jest obecność wielu zgarniaczy w strefie napływu ścieków, dzięki czemu w czasie pracy kraty jej ruszt uzyskuje prześwit prawie na całej powierzchni zanurzonej w wodzie, gdyż skratki są efektywnie usuwane przez wiele zgarniaczy jednocześnie.

Zespół kraty wykonany jest w postaci rusztu z prętów kształtowych lub płaskowników zamontowanych z odpowiednią podziałką przy dnie kanału. Oprócz tego mocowania dolnego pręty kraty nie są ze sobą połączone na całej pozostałej długości, tzn. w całej strefie współpracy z zębami zgarniaczy zespołu czyszczącego.

Zespół prowadnic zapewnia odpowiednie prowadzenie cięgien napędowych ze zgarniaczami i przejmuje siły naporu wody na kratę.

Zespół napędowy składa się z wału głównego, kół zębatych i motoreduktora. Służy on do przeniesienia napędu z silnika na cięgna napędowe z zamocowanymi do nich posiadającymi zęby zgarniaczami. Odbywa się to poprzez koła zębate zamocowane na wale głównym.

Krata w całości wsuwana jest do kanału po prowadnicach mocowanych do ścian komory (kanału) za pomocą wklejanych kotew, głównie HILTI. W przypadku bardzo dużych gabarytów krat są one dostarczane w częściach.

Cechy krat mechanicznych PROFILTER:

• duża skuteczność – skuteczne usuwanie skratek z powierzchni rusztu oraz w całości wokół prętów,
• bardzo skuteczne usuwanie skratek o charakterze włóknistym – nie powiązane ze sobą pręty w ruszcie dają możliwość ich „czesania” przez zgarniacze i tym samym zapobiegania gromadzeniu się skratek w prześwitach pomiędzy prętami,
• małe opory przepływu mediów – efektywny prześwit całkowity znacznie większy niż w innego typu kratach, np. schodkowych czy hakowych,
• prosta budowa:
  • brak dodatkowych, niezbędnych w innych typach krat, urządzeń oczyszczających, jak szczotki, skrobaki,
  • brak konieczności regulacji naciągów łańcuchów,
  • brak elementów obrotowych (łożysk, rolek, wałków itp.) w strefie wody nieoczyszczonej,
  • „luźno” osadzone pręty, zapobiegające zakleszczaniu się skratek między nimi,
  • wygodny dostęp do serwisowania – czynności związane z wymianą elementów zużywających się wykonuje się z poziomu obsługi,
  • łatwy demontaż pojedynczych prętów rusztu,
  • łatwy demontaż całej kraty z kanału,
  • silnik napędowy umieszczony na wysokości uniemożliwiającej zalanie go ściekami,

• wysoka niezawodność, bardzo niskie koszty eksploatacyjne, wydłużone okresy międzyremontowe,
• bardzo niski poziom hałasu,
• niskie zużycie energii elektrycznej w stosunku do innych typów krat.

Bazując na doświadczeniach z wielu oczyszczalni, można zidentyfikować trzy główne problemy pojawiające się podczas eksploatacji urządzeń stopnia oczyszczania mechanicznego.

Problem nr 1 – piasek

Piasek stanowi poważne wyzwanie dla urządzeń stopnia oczyszczania mechanicznego. Przepływając przez konstrukcje krat bądź sit, piasek penetruje wszelkie możliwe szczeliny i prowadzi do nadmiernego zużywania się pracujących elementów, działając jak ścierniwo.

Rozwiązanie PROFILTER:
Zminimalizowanie strat wynikających z niszczącej siły piasku wymagało, aby konstrukcja krat została znacząco uproszczona. W szczególności piasek nie zniszczy żadnego elementu obrotowego pod powierzchnią ścieków, bo w rozwiązaniu PROFILTER żadnych elementów w tej części nie ma – zespół zgarniaczy grzebieniowych mocowanych do łańcuchów napędowych porusza się po prowadnicach ślizgowo na całym obwodzie, także na łukach przy dnie kanału. Wymiana łańcuchów napędowych jest prosta i tania, odbywa się z poziomu obsługowego kraty i jest możliwa do przeprowadzenia siłami własnymi obsługi. Bardzo ważną rolę w wydłużeniu okresu bezawaryjnej pracy kraty ma poprawnie dobrany, zoptymalizowany dla konkretnych warunków algorytm automatycznego sterowania.

Problem nr 2 – zanieczyszczenia włókniste

Tego typu zanieczyszczenia, występujące bądź w postaci „warkoczy” uplecionych z mniejszych elementów, bądź w postaci skrawków szmat czy wodorostów, mają tendencję do „oplatania” wszelkich napotkanych w wodzie przeszkód. Przeszkodę taką stanowi jak najbardziej ruszt kraty i należy się liczyć z utrudnieniami w jego oczyszczeniu. Przypadkiem skrajnym, ale nierzadkim, jest konieczność pracochłonnego ręcznego czyszczenia rusztu z tego typu zanieczyszczeń.

Rozwiązanie PROFILTER:
Ruszt kraty PROFILTER wykonany jest z oddzielnych niepołączonych ze sobą na całej długości prętów. Dzięki temu zęby zgarniaczy swobodnie „przeczesują” ruszt aż do jego wolnego zakończenia, gdzie następuje zrzut skratek i wzajemne samooczyszczenie prętów kraty i zębów zgarniaczy nad odbiornikiem skratek (zasobnik/rozdrabniacz/prasopłuczka) (zobacz schemat pracy kraty).

Problem nr 3 – kołki, patyki, gruz, części mebli i wszelkie inne

Wszelkie takie elementy, których zgodnie z obowiązującymi przepisami w być nie powinno, ale bywają, płynąc ze ściekiem, mogą pokryć powierzchnię rusztu kraty, utknąć pomiędzy prętami rusztu (bądź w szczelinach czy perforacji sita). W takich przypadkach wszelkie zautomatyzowane sposoby oczyszczania kraty mogą okazać się nieskuteczne.

Rozwiązanie PROFILTER:
Ruszt kraty wykonany w sposób opisany powyżej ma dodatkową tę zaletę, że prześwit między poszczególnymi prętami może się zmieniać w ramach luzów pomiędzy zębami zgarniaczy. Kiedy zanieczyszczenia zbliżone wielkością do prześwitu rusztu utkną między prętami, to w momencie nadejścia zgarniacza pręty, niepołączone między sobą na całej długości roboczej, mają możliwość nieznacznie „poddać się” i uwolnić wciśnięty element. Podstawowe znaczenie dla odporności całej kraty na tego typu zanieczyszczenia wleczone w ściekach ma fakt umieszczenia poruszającego się zespołu zgarniaczy po stronie ścieków oczyszczonych.

Problem nr 4 – nawałnicowy napływ liści, wodorostów, śryżu

Nawałnicowy napływ liści, wodorostów czy śryżu może doprowadzić do gwałtownego zamknięcia prześwitu kraty.

Rozwiązanie PROFILTER:
W strefie filtrowanej wody pracuje jednocześnie wiele zgarniaczy, które na bieżąco usuwają gromadzące się zanieczyszczenia, zapewniając prześwit kraty.

Dzięki wyżej opisanym cechom kraty PROFILTER mają uznanie wśród użytkowników, a wiele takich urządzeń zostało już zainstalowanych na obiektach w Polsce i za granicą (zobacz listę referencyjną). M.in. sześć krat pracuje od 2012 roku przy kolektorze ściekowym poprowadzonym pod dnem Wisły, przekazującym ścieki z lewobrzeżnej Warszawy do Oczyszczalni Czajka.

W maju 2013 roku krata mechaniczna PROFILTER została laureatem nagrody Grand Prix bydgoskich targów WOD-KAN.